Heb je een hopplant? Of zie je hopbellen in het wild? Nu is de tijd (bijna) rijp. Ieder ras rijpt op een eigen schema, dus het is belangrijk om te weten wanneer je jouw hop het beste kan oogsten.
De rijping afhankelijk van ras, maar ook van locatie en de weersomstandigheden. Er kan wel een verschil van een maand zitten tussen rijpe hopbellen. Zo is onze Northern Brewer bijna rijp, maar de Cascade vormt net kleine bellen en heeft nog een aantal weken nodig.
Lupuline, het brouwers goud!
Wat zoek je als brouwer in een hopbel? Lupuline! Een geel/oranje plakkerig goedje dat in het midden van de hopbel opstapelt. Hierin zitten het aroma, de bitterheid, de houdbaarheid en de schuimstabiliteit die we met hop willen toevoegen aan onze gerstedrank.
Zie je een mooie hopbel met veel lupuline, dan wordt het op de bovenkant zichtbaar. Daarnaast worden de rijpe bellen steeds droger. Wanneer je erin knijpt klinkt en voelt het steeds meer als knisperend droog papier. Voel je dat het midden nog stugger en vochtiger is? Dan is de bel er nog niet helemaal.
Wil je de rijping goed beoordelen dan pluk je een bel en scheurt hem in de lengte doormidden. Zo kun je in het midden het ‘stammetje’ zien waar alle blaadjes aan vast zitten. Hierlangs vormt de lupuline. Is het aanwezig? Is het lichtgeel of meer oranje? Wanneer lupuline rijpt wordt het donkerder.
Ruik het aroma van je hop. Geniet van die typische, fruitige of harsige geur. Om te vergelijken kun je hopbellen plukken in diverse stadia en herkennen dat de rijpere bel een sterker aroma heeft en meer lupuline bevat.
Testen
Er zijn bedrijven waar je hop kunt laten testen op diverse kenmerken, zoals alfazuur, hopolie en vochtgehalte. Dit kan om te kijken of ze rijp zijn, maar na oogst ook om alfazuur gehalte te bepalen. Dit is natuurlijk prettig om je brouwrecepten op te baseren. Dit kost echter relatief veel geld en wij doen dit zelf niet. Wij rekenen met een gemiddelde van het ras om onze recepten op te baseren. Wil je zeker zijn dat je bier niet te bitter wordt? Reken dan met een getal hoog in het gemiddelde of maak een testbrouwsel of thee met de hop.
Tijdens de rijping kan het ook zijn dat de hopbellen gaan verkleuren en bruine randjes krijgen. Vaak begint dit eerst met de bladeren van de plant. Laat dit je niet meteen afschrikken en ga niet overhaast oogsten. Een beetje bruine blaadjes kunnen geen kwaad en het is zonde om de volledige potentie van de lupuline te missen.
Let wel op dat de bellen niet nat en zompig worden wanneer ze bruin worden. Deze zijn niet bruikbaar en oogsten wij niet. Overrijpe hopbellen kunnen minder fris, muf en boterachtig worden. De lupuline kleurt dan ook donker oranje en de bel wordt steeds bruiner.
Bewaren of vers brouwen?
Oogst je bellen om vers te gebruiken? Bewaar ze dan niet langer dan 24 uur en probeer ze te koelen (niet vriezen) en uit het licht te houden. Ga je ze later gebruiken dan dien je ze te drogen en in te vriezen. Oogst de bellen zo droog mogelijk, weeg ze, en droog ze tot minimaal één zesde van het oorspronkelijke gewicht. Drogen doe je in het donker en met niet te hoge temperatuur. Wij doen dit op gaas waar we een blazer onder zetten zonder verwarming. Zorg ervoor dat er maar een dunne laag hop tegelijk ligt en dat er geen zonlicht bij komt. Schud ook niet teveel met de hop, want de lupuline valt er zo uit wanneer de hop droog is.
Je zult merken dat hop heel weinig weegt wanneer het gedroogd is. De beste manier om de hop nog lange tijd (zeker een jaar) goed fris te houden voor gebruik is het vacuüm verpakt invriezen direct na het drogen. Zorg ervoor dat je op de verpakking schrijft welke hop, welk gewicht en van welke oogst de inhoud is. Denk na over welke hoeveelheid per verpakking handig is voor je recepten. Dan hoef je geen hop weg te gooien als je een geopend zakje maar deels gebruikt.
Vershop bier brouwen
Brouw je met verse hopbellen maar heb je een recept gebaseerd op gedroogde bellen? Bereken dan een x7 factor meer hop dan het recept aangeeft. Je kunt hier natuurlijk een beetje mee spelen. Afhankelijk van je brouwinstallatie voeg je de bellen los in de ketel toe, in een hoprocket, een filter of een grote hopzak. We hebben zelfs ooit HEMA panty's gebruikt bij gebrek aan beter. Drijft je hopzak op de wort? Duw hem dan regelmatig onder tijdens het koken. Je kunt bij het verwijderen van de hopzak ook nog even de wort uitknijpen. Zo beperk je het verlies en haal je zoveel mogelijk rendement uit de hop.
Dus heb je hop of zie je wilde hop dan is het niet ingewikkeld om uit te vinden wanneer deze rijp is voor de oogst. Ook kun je het prima zelf gebruiken in je brouwsels en bewaren om later mee te brouwen. Wil je meer weten? Stuur ons een berichtje of kom eens langs in de Stijl Hoptuin.
Je bent welkom op de Stijl Hopoogst op dinsdag 17 september (10:00-13:00) en zaterdag 21 september 2024 (11:00-16:00)!
Gebrouwen met 100% verse hop uit de Stijl Hoptuin. Een mooi blond bier, mede tot stand gekomen door de hulp van vele vrijwilligers en de biodiversiteit op Utopia Eiland. In het bijzonder het lieveheersbeestje.
Alc. 5% Vol.
Reactie plaatsen
Reacties
Fantastisch hoe gedetailleerd je het proces van hop rijpen beschrijft! Het controleren van die lupuline en het knisperen van de hopbel als teken van rijpheid, dat ga ik zeker onthouden. Het idee om verse hop te gebruiken klinkt als een uitdaging, maar wel een die ik graag eens wil aangaan. En die HEMA panty's als noodoplossing? Geniaal! Bedankt voor de tips en wie weet zie je me op de hopoogst!
Groet, HP
https://proostmannen.nl